Na een eerdere succesvolle lobby van de LVKK en het LSA voor compensatie via de – inmiddels gesloten -TOGS-regeling komt er nu ook compensatie via het gemeentefonds. Wat betekent dit voor buurt- en dorpshuizen? Wanneer en hoe kunnen zij financiële steun verwachten? We zetten het voor jullie op een rijtje.
Dat buurt- en dorpshuizen financiële schade hebben geleden en mogelijk nog leiden door de coronacrisis, daarover bestaat geen twijfel. Na een eerdere succesvolle lobby van de LVKK en het LSA voor compensatie via de – inmiddels gesloten –TOGS-regeling komt er nu ook compensatie via het gemeentefonds. Wat betekent dit voor buurt- en dorpshuizen? Wanneer en hoe kunnen zij financiële steun verwachten? We zetten het voor jullie op een rijtje.
Hoe verloopt de geldstroom voor deze steun?
De steun komt via het gemeentefonds. De Rijksoverheid heeft met gemeenten afspraken gemaakt over een groot aantal gemeentelijke taken die door de corona duurder zijn geworden of waarbij inkomsten zijn weggevallen. Dat maakte het kabinet op 31 augustus bekend. Het kabinet stelt € 17 miljoen voor 2020 beschikbaar om gemeenten te compenseren voor de extra uitgaven voor de dorps- en buurthuizen. Deze extra uitgaven bestaan onder andere uit het kwijtschelden van huur en het compenseren van tegenvallende inkomsten uit bijvoorbeeld horeca en zaalverhuur van buurt- en dorpshuizen. Dit bedrag zal worden toegevoegd aan de algemene uitkering van het gemeentefonds.
Hoe is dit bedrag tot stand gekomen?
LVKK en LSA hebben samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten en het Ministerie BZK opgetrokken om te inventariseren hoe groot de financiële schade is, voor hoeveel buurt- en dorpshuizen dit geldt en welk deel niet kan worden opgevangen met behulp van bestaande reserves en subsidies. Hiervoor hebben we een inventarisatie gemaakt bij de provinciale koepels van dorpshuizen en een steekproef onder gemeenten. Lastig hierbij was dat er geen compleet beeld is van buurt- en dorpshuizen in Nederland. Het aantal, de gemiddelde omzetten, eigendomsverhoudingen, vaste lasten en inkomstenderving. Via het combineren van verschillende databestanden, manieren om dit te berekenen en steekproeven hebben we een gemiddelde schade per inwoner berekend. VNG heeft onderhandeld met de rijksoverheid en vervolgens is het bedrag voor compensatie vastgesteld op €17 miljoen. Dat wil niet zeggen dat de schade niet groter is, wel is er vertrouwen dat hiermee wordt voorkomen dat goed functionerende buurt- en dorpshuizen omvallen en de deuren moeten sluiten.
Wat is een algemene uitkering uit het Gemeentefonds?
Het Rijk is degene die het grootste deel van de belastingen heft en via het gemeentefonds de gemeenten voorziet van middelen om overheidstaken uit te voeren. De algemene uitkering wordt verdeeld aan de hand van heel veel maatstaven (bijna 60 criteria van grondoppervlak tot aantal uitkering en het percentage jongeren). Door deze verdeelsleutel is het niet vooraf precies te zeggen welke gemeente welk bedrag krijgt. Het geld is niet geoormerkt en het hoort tot de algemene middelen van een gemeente. Verantwoording voor de besteding van deze middelen vindt plaats aan de gemeenteraad. De gemeenteraad kan er dus op toezien dat deze middelen worden besteed aan het doel (compensatie voor extra uitgaven dorps- en buurthuizen. En of er een evenredige of rechtvaardige verdeelsleutel is toegepast.
Wanneer komt dit geld beschikbaar en weten we wat de gemeente beschikbaar heeft?
Als het goed is volgt nader bericht over coronasteun voor dorps- en buurthuizen vanuit ministerie BZK in de komende septembercirculaire van het Gemeentefonds op 15 september. Gemeenten krijgen dan inzage in wat zij krijgen qua corona-uitkeringen voor bepaalde doelen via de website www.rijksoverheid.nl via het invoeren van hun gemeentenummer. Het geld komt ook beschikbaar in de circulaire van september.
Wat kunnen we als buurt- of dorpshuis doen?
Allereerst is het belangrijk om goed en onderbouwd in kaart te brengen wat jullie geleden schade is. Als je dit nog niet hebt gedaan, dan is deze rekenhulp goed bruikbaar. Daarnaast kun je al in overleg met je gemeente om samen een werkwijze te ontwikkelen om de steun ook daadwerkelijk vorm te geven. Sommigen gemeenten hebben al een samenwerkingsverband van dorps- of buurthuizen. Bij veel gemeenten hebben ambtenaren een inventarisatie gemaakt. Wij raden aan om als (gezamenlijke) buurt- en dorpshuizen betrokken te raken bij het vormgeven van het steunpakket in jouw gemeente op basis van onderlinge solidariteit.
Bron: LSA Bewoners