De gemeenschapsgebouwen zoals het clubhuis van de sportvereniging, het buurthuis en de kerk, zijn belangrijk voor de leefbaarheid van een dorp. Door krimp van de dorpen is het een flinke klus om de exploitatie van deze voorzieningen rond te krijgen. Ook voor Beckum. Toen het kerkbestuur aangaf de exploitatie van het Proggiehoes, het dorpshuis voor het dorp, niet langer voor haar rekening te willen nemen, moest er actie ondernomen worden. Tom Jannink van de OVKK werd gevraagd om te laten zien op welke manier een dorp om kan gaan met de uitdagingen die het runnen en in stand houden van gemeenschapsgebouwen met zich mee brengen.

Samen nadenken en beslissen
Tom Jannink, adviseur namens de OVKK en begeleider van het proces in Beckum vertelt hoe dit tot stand is gekomen: “Toen ik werd benaderd om mee te denken over de manier waarop het Proggiehoesop een goede manier gerund kon worden, gaf ik aan dat het dorp eerst goed moest kijken naar wat het eigenlijk wil. Als je naar de toekomst kijkt, is het, kijkend naar de huidige staat van de gebouwen, gewoonweg niet realistisch om de vier accommodaties die er in Beckum aanwezig zijn, alle vier op een gezonde manier in de benen te houden. Er moest een visie komen op deze accommodaties en op wat het wil in de komende vijftien tot twintig jaar. Daarin begin je met het kijken naar de functies die het dorp op de lange termijn nodig heeft om leefbaar te zijn en pas daarna komen ‘de stenen’. Op die manier zijn we het proces ingegaan”. De inwoners van Beckum hebben samen aangegeven wat zij belangrijk vinden. Daarna werd de opbrengst verwerkt in een vijftal mogelijke scenario’s. Daarop volgde een tweede bewonersavond. Tijdens deze avond werd gezamenlijk een keuze gemaakt voor de twee meest gewenste scenario’s. Deze worden op dit moment verder uitgewerkt. Het resultaat van dit proces is dat het hele dorp achter dit proces staat en actief meedenkt over de gewenste invulling. Het proces dat gevolgd werd zag er in het kort als volgt uit:

• Gewenste (toekomstige) functies middels een bewonersavond
• Ruimtelijke randvoorwaarden scherp krijgen (mede vanuit input inwoners)
• Opstellen scenario’s Bewonersavond over plussen en minnen van verschillende scenario’s Indikken scenario’s tot twee voorkeursscenario’s
• Uitwerken twee voorkeursscenario’s ruimtelijk en financieel
• Bewonersavond
• Definitieve keuze voorkeursscenario
•  

Scenario’s krijgen vorm
“Inmiddels wordt er hard gewerkt aan twee scenario's die zijn gekozen door de inwoners van Beckum”, vertelt Jannink. “Het definitieve scenario wordt nog dit jaar gekozen. Door de gesprekken met de verschillende inwoners zijn ook andere uitdagingen gesignaleerd en is er bijvoorbeeld een link gelegd met woningbouw in het dorp. Een ander mooi resultaat is het ontstaan van de Masterplan werkgroep. Hierin zijn drie werkgroepen vanuit de stuurgroep dorpsplan samengevoegd. Daarnaast is de Stichting Beckum opgericht die stappen zet richting realisatie en exploitatie van het nieuwe gemeenschapsgebouw. Om alle gemaakte plannen straks ook uit te kunnen voeren zijn er gesprekken gaande met de gemeente En andere stakeholders

Dorpsproces is waardevol instrument

De uitdagingen in Beckum staan niet op zichzelf. Vele dorpen krijgen of hebben te maken de vraag op welke wijze zij omgaan met het beheer van gemeenschapshuizen en leegstand van bijvoorbeeld de kerk in het dorp. De tip die Tom Jannink heeft voor andere dorpen die met deze uitdagingen aan de slag willen is ‘Kijk Breed’: “Ik bedoel hiermee dat bijvoorbeeld niet te snel gedacht moet worden richting een verbrede functie van het kerkgebouw. Maar maak als dorp eerst een visie. Wat willen we de komende jaren voor ons dorp en wat hebben we dan nodig. Als je daarover met alle gebruikers van de accommodaties in gesprek gaat ontstaat er een gedragen visie, waar de juiste stenen bij gezocht kunnen worden. Ja, dit kost meer tijd, maar de ervaring leert dat je veel meer draagvlak voor de plannen creëert en je bent als dorp echt klaar voor de toekomst”

Herken je deze uitdagingen en wil je ook voor jouw dorp of kern samen aan de slag?
De OVKK heeft de kennis en expertise in huis om dorpen en kernen te ondersteunen bij het realiseren van een gezonde exploitatie van gemeenschapsgebouwen of mee te denken als er leegstand dreigt van bijvoorbeeld kerken. We werken op dit onderwerp samen met Stimuland Arcon en Sportservice OV in het Ervaringshus. Neem gerust contact met ons op via info@ervaringshus.nl